Hieronder leest u een update over de activiteiten van de Landelijke Werkgroep Tweedelijn van het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA). Blijf op de hoogte van de activiteiten van de werkgroep en schrijf u in voor de nieuwsbrief.
1. Mededelingen
Verdediging proefschrift Merel van Loon
Merel van Loon, SEH-arts in het Haaglanden Medisch Centrum en lid van de werkgroep heeft op donderdag 13 april 2023 haar proefschrift getiteld ‘Proactive care programs in the emergency department; effectiveness and feasibility’ verdedigd in het Academiegebouw in Leiden. In haar proefschrift heeft zij onder andere een programma geëvalueerd dat is gericht op routine screening en interventie voor risicovol alcoholgebruik bij volwassen patiënten op de SEH.
Belangrijkste uitkomsten
Gedurende de periode van een jaar kwamen bijna 42.000 SEH-patiënten in aanmerking voor screening op risicovol alcoholgebruik. Uiteindelijk kreeg 12% van de mensen met een positief screeningsresultaat een informatiefolder uitgereikt of werd motiverende gespreksvoering toegepast.
- Van de mensen met risicovol alcoholgebruik die na 3 maanden telefonisch werden bereikt had een derde het alcoholgebruik verminderd of gestopt.
- Dit aantal was nog groter bij mensen die een folder, en nog hoger die ook een motiverend gesprek hadden gekregen.
Bij het interpreteren van de resultaten moet rekening gehouden worden met het feit dat veel mensen niet bereikt konden worden voor de follow up en veel mensen niet standaard werden gescreend op de SEH.
Het proefschrift is digitaal te bekijken via: https://www.publicatie-online.nl/publicaties/merel-van-loon.
Alcoholcongres
Op 6 april was het alcoholcongres van het SVA in de Prodentfabriek te Amersfoort. Vanuit de werkgroep Tweedelijn hebben onder andere Wilma Noteborn, Lex Lemmers, Folkje Spoelstra, Jacqueline Bisschop, Tom Bart, Jannet de Jonge, Kees Pijls en Robert van de Graaf bijgedragen aan mooie workshops over het bespreekbaar maken van alcohol in de huisartsenpraktijk, vroegsignalering in de ggz en de ziekenhuizen, motiverende gespreksvoering en leefstijlpreventie.
Werkgroepbijeenkomst Tweedelijn
Op 31 maart was de 11e bijeenkomst van de werkgroep Tweedelijn in het OLVG te Amsterdam! In het OLVG is een aandachtsfunctionaris aangesteld om (ex-) patiënten te ondersteunen die onder invloed van drank of drugs op de SEH-afdeling zijn binnengekomen. Wanneer patiënten op de SEH-afdeling terecht komen (mede) door middelengebruik kan een indicatie zijn dat zij hun gebruik niet meer in de hand hebben. Het tijdelijke verblijf op de SEH-afdeling biedt de mogelijkheid om in gesprek te gaan over het gebruik en iemand, indien nodig, door te verwijzen naar de hulpverlening.
Voor dit project wordt samengewerkt met Jellinek. Tom Bart, senior preventiedeskundige bij Jellinek, heeft een presentatie gegeven over dit project. SEH-arts Femke Gresnigt gaf daarna een rondleiding over de SEH-afdeling. De 12e werkgroep bijeenkomst zal plaatsvinden na de zomer.
Presentatie Digestive Disease Days
Jacqueline Bisschop (projectleider alcoholproblematiek JBZ), Tom Bart (senior preventiedeskundige bij Jellinek & projectleider in het OLVG) en Bart Takkenberg (MDL-arts en hepatoloog in Amsterdam UMC) hebben een workshop gegeven op een jaarlijks congres voor MDL-artsen (Digestive Disease Days) op 23 maart. Zij hebben onder andere de aanpak van alcoholproblematiek op de MDL- en SEH-afdelingen binnen het JBZ en het OLVG besproken. Hierbij werd het belang van het bespreekbaar maken van alcohol benoemd en de rol van vroegsignalering en leefstijlpreventie in het ziekenhuis benadrukt. Het congres werd druk bezocht en de reacties waren positief! Voor het MDL-congres hebben Bart Takkenberg en Jacqueline Bisschop ook een podcast opgenomen voor ‘Door het Oog van de Scoop’. De afleveringen zijn binnenkort te beluisteren via Spotify: Door het oog van de Scoop.
Interview in MAGMA
In het blad van de Nederlandse vereniging voor MDL-artsen (MAGMA) is in december een interview verschenen met projectleider alcoholproblematiek van het JBZ Jacqueline Bisschop en MDL-arts Henk-Marijn de Jonge. In dit interview vertellen zij over de impact van alcohol op patiënten en het multidisciplinair overleg alcoholproblematiek, waarbij verschillende deskundigen met elkaar in overleg gaan om de patiënt de juiste hulp te bieden. Het interview is hier te vinden: Interview Jacqueline Bisschop & Henk-Marijn de Jonge – MAGMA.
Door de werkgroep Tweedelijn zijn twee zakkaarten ontwikkeld die de schadelijkheid van alcohol en handelingsperspectieven voor vroegsignalering van alcoholproblematiek laten zien. De zakkaarten zijn ontwikkeld voor zorgprofessionals in de ggz-instellingen en de ziekenhuizen. Het is mogelijk om de zakkaarten voor professionals in de ziekenhuizen en ggz-instellingen aan te vragen voor uw organisatie. De zakkaarten kunnen gratis worden aangevraagd door een mail te sturen naar [email protected].
2. Onderzoek
Vroegsignalering in de ziekenhuizen
In februari is Annelien Esselink gestart met onderzoek naar de relatie tussen individuele kenmerken als kennis, vaardigheden en de intentie van zorgprofessionals en het vroegtijdig signaleren van alcoholproblematiek. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre verschillende ziekenhuiskenmerken, bijvoorbeeld de aanwezigheid van een leefstijlloket in het ziekenhuis, van invloed is op deze relatie. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met het Amsterdam UMC en het OLVG.
3. Praktijkproducten
Overzicht van de producten van de werkgroep
Vorige maand is een overzicht van producten gepubliceerd. Het overzicht is hier te vinden.
Andere producten van de werkgroep zijn direct te downloaden via de volgende links:
- Achtergronddocument schadelijkheid alcoholproblematiek is hier te downloaden
- Handreiking Vroegsignalering Alcohol Ziekenhuizen is hier te downloaden
- Handreiking vroegsignalering alcohol ggz-instellingen is hier te downloaden
- Zakkaart vroegsignalering alcohol ziekenhuizen is hier te downloaden
- Zakkaart vroegsignalering alcohol ggz-instellingen is hier te downloaden